Toetsing en/of onderwijs

Problemen bij het volgen van lessen en het maken van toetsen

Als je problemen hebt met het volgen van lessen of bij het maken van toetsen kan dat verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld door een beperking of chronische ziekte, of een andere ondersteuningsbehoefte. Je kan hierdoor te weinig tijd hebben voor het volgen van de les of voor je toets, of dat je zonder hulpmiddelen de les moeilijk kunt volgen of geen (praktijk)toetsen kunt maken. Het is dan heel lastig wanneer je docent geen rekening houdt met jouw beperking. Dit alles kan jouw schoolprestaties beïnvloeden.

Problemen bij toelating van een mbo-opleiding

Als student heb je recht op automatische toelating tot de opleiding van jouw eerste keuze. Voorwaarde hierbij is dat je wel voldoet aan de wettelijke vooropleidingseisen. Voor sommige opleidingen gelden opleidingseisen en/of aanvullende eisen.

Dit heb ik (mogelijk) nodig

Ondersteuning en voorzieningen bij het volgen van lessen en het maken van toetsen

Er zijn verschillende aanpassingen of voorzieningen beschikbaar die jou kunnen helpen tijdens je studie op het mbo. Zo zijn er landelijke regelingen, maar ook jouw school biedt extra ondersteuning. Als student met een ondersteuningsvraag heb je mogelijk het volgende nodig:

Begeleiding & advies. Er zijn verschillende personen op school die jou hierbij kunnen helpen. Zoek deze personen op als jij belemmeringen ervaart tijdens je studie.
Onderwijs- en toetshulpmiddelen. Je kan hulpmiddelen nodig hebben voor het volgen van lessen of het maken van toetsen als je een functiebeperking of ondersteuningsbehoefte hebt. Je kan bijvoorbeeld denken aan extra tijd bij examens, het gebruiken van lees- en spraaksoftware, het gebruik van een laptop of een prikkelarme ruimte. Er zijn verschillende hulpmiddelen waar je gebruik van kunt maken.

Bekijk ook de andere voorzieningen, aanpassingen of regelingen die jou misschien kunnen helpen.

Toelatingsrecht opleiding

Het ministerie van OCW wil met de wet toelatingsrecht jongeren kunnen volgen en ondersteunen bij een soepele overstap naar het mbo. Als (aankomend) student of wanneer je wilt wisselen van opleiding is het belangrijk dat je weet wat je rechten voor toelating zijn.

Als jij je inschrijft voor een mbo-opleiding, krijg je eerst een intakegesprek, oftewel een kennismakingsgesprek. Dit is een oriënterend gesprek om te kijken of je geschikt bent voor de opleiding en om te kijken of de gekozen opleiding aansluit bij jouw wensen. Dit gesprek is geen toelatingsgesprek.
Wanneer je voldoet aan de wettelijke vooropleidingseisen heb je het recht op automatische toelating tot de opleiding van je eerste keuze. Echter, voor sommige opleidingen gelden opleidingseisen en/of aanvullende eisen. Wanneer de belasting voor de school onevenredig hoog is vanwege aanpassingen voor jouw ondersteuningsbehoefte, kan de school jouw toelating weigeren.
Heb je een ondersteuningsbehoefte, dan maak je tijdens het intakegesprek afspraken over aanpassingen die jou kunnen helpen om je studie goed te kunnen volgen. Dit wordt beschreven in een 'zorgplan' dat met wederzijdse toestemming wordt opgesteld.

De kern van de toelatingswet bestaat uit vier maatregelen:

De invoering van 1 april als landelijke aanmelddatum voor het mbo.
Automatisch toelating van studenten die voldoen aan de nadere vooropleidingseisen, en/of eventuele aanvullende eisen, zich vóór 1 april hebben aangemeld en hebben deelgenomen aan eventuele verplichte intake-activiteiten van de school.
Het recht op een studiekeuzeadvies bij tijdige aanmelding.
De invoering van en bindend studieadvies voor studenten van mbo 2-, 3- en 4-opleidingen.

Een mbo-opleiding mag jou weigeren in de volgende situaties:

Er zijn meer aanmeldingen dan opleidingsplaatsen. Dan mag een opleiding studenten plaatsen in volgorde van aanmelding of loten. Op de website van de opleiding staat hoeveel plekken de opleiding heeft. Daar vind je ook wat er gebeurt als er te veel aanmeldingen zijn.
Je hebt niet deelgenomen aan een verplichte intake-activiteit.
Je hebt je na 1 mei ingeschreven. De school mag dan ook selecteren op bijvoorbeeld cijfers of motivatie.
Je hebt 3 keer een negatief bindend studieadvies gekregen op een mbo-opleiding, of je volgt al 6 jaar mbo-opleidingen zonder een diploma te halen.
Als je vanwege je beperking geen diploma kunt halen, of het beroep niet uit kan oefenen. De school moet dit goed kunnen onderbouwen en op papier zetten. Ze zoeken dan met jou naar een geschikte andere opleiding. Lees meer over passend onderwijs op het mbo.
Weigert de mbo-opleiding jou om een andere reden? Dan kun je binnen zes weken schriftelijk bezwaar aantekenen bij de opleiding.

Tips

(Praktijk)toetsen

Extra begeleiding: extra begeleiding van een practicumdocent.
Hulpmiddelen: ga na of er hulpmiddelen zijn die de dingen waar je moeite mee hebt kunnen vergemakkelijken.
Veiligheid: vraag na of de veiligheid in het practicumlokaal van middelen en personen gewaarborgd blijft.
Toegankelijkheid: opdracht/werkzaamheden uitvoeren met assistentie.
Extra oefening: hulp bij het extra oefenen van practicumvaardigheden (docent, medestudent, ouderejaars).
Instrueren: instructies geven aan assistent in plaats van zelf uitvoeren.
Opdracht aanpassen: vraag de docent om een opdracht zo aan te passen dat de betrokken competenties getoetst kunnen worden op een manier dat jij ze kan uitvoeren. (stel voor om mee te denken met de docent voor een creatieve oplossing).
Beroepspraktijk: inventariseren van jouw mogelijkheden in de beroepspraktijk met behulp van je decaan en studieadviseur. Balans vinden tussen aan de eindcompetenties voldoen en de bestaande mogelijkheden later in het werkveld.
Theorie tonen: handelingen die je niet uit kunt voeren, mondeling beschrijven.
Extra tijd: vraag extra tijd voor toetsen aan bij de examencommissie.
Hulpmiddelen: vraag van te voren of je hulpmiddelen mag gebruiken.
Studiemaatje: samenwerken met studiemaatje / vaste medestudent.
Computer: maak indien mogelijk gebruik van computer en ICT-hulpmiddelen.
Memorecorder: gebruik een memorecorder voor het maken van aantekeningen/noteren van bevindingen.
Mondelinge uitleg: naast opdracht op papier, ook een mondelinge instructie. Hierom kan je vragen bij je docent.
Mondelinge toelichting: vraag of je je opdracht mondeling toe mag lichten.
Voorlezen: vraag of iemand de opdrachten voorleest (medestudent).
Rust inlassen: practicum of toets in delen uitvoeren en tussendoor rustpauzes inlassen.

Onderwijs volgen

Memorecorder: het kan voor jou handig zijn om een memorecorder te gebruiken. Ook kun je een laptop of een smartphone gebruiken om een les op te nemen.
Na de les: stel je vraag of toelichting na de les is mogelijk (of doe dit via de e-mail).
Er zijn verschillende ICT-hulpmiddelen die jou ondersteunen en die je op je laptop kunt gebruiken.
Vooraan zitten: ga vooraan gaan zitten in de klas, zodat je minder afgeleid wordt.
Vooraf: Vraag aan de docent of je al eerder de lesstof kan krijgen, om je alvast te kunnen voorbereiden. Denk bijvoorbeeld aan PowerPointpresentaties, opdrachten of artikelen. Eventueel vergroot of in digitale vorm.
Vraag of het mogelijk is om vrijstelling van bepaalde vakken/aangepaste opdrachten te krijgen.
Bespreek de les na met een medestudent om te controleren of je de belangrijkste informatie eruit gehaald hebt.

Passend examens maken, wat is mogelijk?

Op de website van Kennispunt MBO Passend Onderwijs en Kennispunt MBO Onderwijs & Examinering staat een overzicht van vragen en antwoorden voor passend examineren. Dit overzicht is gemaakt naar aanleiding van een webinar dat hierover plaatsvond in februari 2022. Het is bedoeld voor onderwijsprofessionals, maar voor jou wellicht ook interessant. Hier komen ook o.a. de ondersteuningsvragen: dyslexie, hulpmiddelen, auditieve en visuele beperking en NAH aan bod.

Extra tijd tijdens toetsen

Extra tijd tijdens toetsen valt ook onder het begrip ‘doeltreffende aanpassing’. Belangrijk bij aanpassingen voor toetsen, is dat de exameneisen blijven gelden. Als bijvoorbeeld tijd een onderdeel is van de competenties die worden getoetst (en moet je hierbij dus aantonen dat je iets binnen een bepaalde tijd kan), kan je hiervoor geen extra tijd krijgen. Als dat niet het geval is, is het in principe wel mogelijk. Hoeveel extra tijd je krijgt, is afhankelijk van de opleiding. Dit is niet wettelijk vastgelegd. In de praktijk krijgen studenten vaak 30 minuten extra per tentamen of 33% extra.

Meer informatie over het toelatingsrecht

Er zijn verschillende websites met informatie over het toelatingsrecht van een mbo-opleiding, zoals:

Alles handig in 1 overzicht? Download onze pdf:

Download pdf

Waar kan ik terecht voor hulp op mijn school?

Vind mijn school